Shank Prakshalana

Zelfvergiftiging vanuit de darm is de meest voorkomende aanleiding voor het ontstaan van ziekte. Reiniging van de darm en gezonde voeding zijn daarom belangrijk. Tijdens het genezingsproces kunnen de klachten tijdelijk verergeren. Dat komt doordat de in het weefsel gedeponeerde gifstoffen vrijkomen. Dit veroorzaakt een tijdelijke verheviging van de symptomen. Ook ziekten die vroeger onderdrukt zijn met antibiotica, hormoonzalf en dergelijke kunnen weer terugkomen. Deze middelen onderdrukken het op genezingsproces waarbij de ziekte dieper weggedrukt blijft bestaan. Als door therapie de levenskracht weer sterker wordt ontstaat een nieuwe kans om beter te worden.

Shank Prakshalana is een eenvoudige methode. Shank prakshalana of Varisara Dhauti betekent letterlijk ´Slakkenhuis Reiniging,´ vanwege het bochtige spijsverteringsstelsel dat wel eens vergeleken wordt met de gangen van een slakkenhuis. Het is een fundamentele yogi oefening. Bij deze techniek wordt een groot aantal glazen gezouten water gedronken. Vanuit de maag wordt dit water met een aantal eenvoudige oefeningen naar de dikke darm geleid waar dit het gehele oppervlakte van de dikke darm als het ware schoon wast. De beoefening van Shank Prakshalana wordt gestopt als het water er zo schoon uitkomt als het binnen kwam. Met doorzettingsvermogen, inspanning en voldoende tijd kan iedereen met een gezond lichaam deze methode beoefenen.

Ons lichaam wordt voortdurend met allerlei stoffen belast die ziekte kunnen veroorzaken. Met de lucht die we inademen, onze voeding, stofwisseling en make-up bijvoorbeeld krijgen we stoffen binnen die ons ziek kunnen maken. Het lichaam kan die giftige stoffen opslaan waardoor we pas later last krijgen. Veel mensen verouderen daardoor te vroeg en omdat het hele proces langzaam gaat valt het verband moeilijk te bevatten. In het darmstelsel en met name in de dikke darm, de endeldarm en het rectum, hopen gifstoffen uit de voeding of de spijsvertering zich op in de darmwand. Daardoor nemen we voedingsstoffen slechter op en zijn onze darmen een bron van vergiftiging van de rest van het lichaam.

Voor een goede lichamelijke gezondheid is de dikke darm heel belangrijk. Het menselijk organisme wordt systematisch en continu dronken tijdens ons leven. Elke levende cel produceert toxines. Er is een bron van giftige stoffen die zeer gevaarlijk, wordt samengesteld door de vergiften geïnfiltreerd door de wand van de dikke darm (colon en rectum), verspreidt het hele organisme. Zelfs de personen die geen last hebben van obstipatie, of in ieder geval denken dat ze dat niet doen, hebben nog steeds een permanente bron van vergiftiging in de dikke darm.

De dikke darm loopt aan de buitenkant van de buik om van rechts beneden naar boven, vandaar naar links en van links weer naar beneden. Er zitten dus drie zwakke plekken in: de aansluiting op de dunne darm met de appendix of blinde darm en de twee ´haakse bochten.´ Met de ontlasting verdwijnen natuurlijk heel veel stoffen die het lichaam niet nodig heeft, of die schadelijk zijn. Toch kunnen sedimenten die bij gisting ontstaan ook in de plooien van met name de wand van de dikke darm achterblijven. Een geïrriteerde darmslijmvlies kan allerlei ongemak en ziekte opleveren: van voedselallergieën tot kanker.

De permeabiliteit van de dikke darm is zeer hoog, daarom worden veel geneesmiddelen toegediend in de vorm van een zetpil. Op deze manier komt het medicament rechtstreeks in het bloed. Het is dus ook voorstelbaar dat opgestapelde gifstoffen in de darmwand via het bloed allerlei andere lichaamsdelen bereiken: hart, nieren, longen enz. Opgestapelde gifstoffen kunnen bovendien nog heel lang nawerken.

Sommige ziekten/ongemakken worden vermoedelijk mede veroorzaakt door deze zelfvergiftiging en een slecht functionerende dikke darm, zoals: slechte adem, huidaandoeningen, slapeloosheid, bloedarmoede en infecties/ontstekingen die kunnen leiden tot: dysenterie, nierstenen, levercirrose, hartproblemen, ischias en reuma. Een zittend leven bevordert ook de zelfvergiftiging. Shank Prakshalana helpt om te reinigen en te ontgiften, waarbij natuurlijk ook een gezonde voeding van belang is. Anders is het dweilen met de kraan open. Doe voor een duurzaam resultaat ten minste tweemaal per jaar bij de overgang naar de lente en naar de herfst Prakshalana. Vaker mag ook, bijv. om de de drie tot vier maanden, bij de wisseling van elk seizoen.

Gunstige effecten

Het eerste effect is dat je sedimenten op het slijmvlies van de dikke darm kwijtraakt. Sommige mensen zien in hun uitwerpselen fruitschillen, zaden, haren, enz. die misschien wel maanden of zelfs een jaar oud kunnen zijn. Door de beoefening van Shank Prakshalana worden deze verontreinigingen geëlimineerd en vermindert het risico van vergiftiging door de aanwezigheid opgestapelde gifstoffen. Dit zuiveringsproces stimuleert en versterkt het immuunsysteem en zuivert het bloed. Daarnaast draagt het bij aan het bestrijden van allergieën, vermoeidheid, Candida, brandend maagzuur en winderigheid.

Shank Prakshalana werkt ook in op de lever en andere organen die met het spijsverteringskanaal zijn verbonden, in het bijzonder de alvleesklier. In India wordt beginnende diabetes behandeld met een programma van Shank Prakshalana om de dag gedurende twee maanden, in combinatie met een speciaal dieet en ademhalings- en lichaamsoefeningen. Na twee tot drie dagen merken de meeste beoefenaars gunstige effecten, zoals: een frisse adem en lichaamsgeur, een goede slaap en een reine huid. Met gezonde voeding zonder of met weinig vleesconsumptie blijft dit ook zo.

Contra-indicaties

Bij ziekten is het verstandig hulp, advies en begeleiding te vragen van een deskundige. Dit zal in de eerste plaats de eigen arts zijn en daarnaast zijn er Ayurvedische therapeuten die onder andere Shank Prakshalana begeleiden, bijvoorbeeld als onderdeel van Pancha Karma of een andere behandeling. Gezonde mensen kunnen deze reiniging echter zonder bezwaar doen.

Mensen die lijden aan ernstige maagzweer moeten wachten tot deze genezen is, voordat zij Prakshalana doen. Ook met dysenterie, diarree, acute colitis, acute appendicitis of ernstige ziekten zoals intestinale tuberculose of kanker is Prakshalana af te raden. Bij chronische colitis kan buiten de crisisperiodes wel Prakshalana worden gedaan. Shank Prakshalana mag niet worden beoefend als men nier- of galstenen, zwakke nieren, chronische diabetes of een herniaheeft. Verder moet de techniek niet tijdens de zwangerschap of menstruatie worden gedaan.

Voorbereiding

Voeg 15-16 gram zout aan elke liter water toe en verwarm dit tot de temperatuur van een warme soep. Deze zoutconcentratie is hoger dan die van een fysiologische zoutoplossing omdat het water anders (door osmose) wordt opgenomen, als urine uitgeplast wordt en de dikke darm dus niet bereikt.

Tijd

Het beste moment voor het doen van Shank Prakshalana is vroeg in de ochtend, op een lege maag. Houd er rekening mee dat de uitvoering waarschijnlijk anderhalf tot twee uur kan duren. Het is verstandig om op deze dag geen inspannende activiteiten te plannen, zoals yoga, sport of zwaar lichamelijk werk. Doe dit het liefst ook de volgende dag niet.

Uitvoering

Een korte samenvatting van de techniek is als volgt:

1. drink een glas warm gezouten water
2. voer meteen daarna een complete set bewegingen uit
3. drink dan weer een glas water, gevolgd door weer een set bewegingen
   Dankzij de bewegingen gaat het water direct van de maag naar het darmkanaal. Daarbij treedt normaliter geen misselijkheid op. Zodra de maagportier is geopend, of wanneer de eerste uitwerpselen verschijnen, dan gaat de rest vanzelf.
4. ga op deze manier door volgens tot zes glazen en ga dan naar het toilet
   Normaliter verschijnt de eerste ontlasting direct en wordt deze allengs zachter tot (geel gekleurde) vloeistof.
5. komt er ontlasting: prima, indien niet wacht vijf minuten
6. drink dan weer een glas water, gevolgd door weer een set bewegingen en ga dan naar het toilet
7. komt er ontlasting: prima, indien niet wacht vijf minuten
8. ga zo door tot de ontlasting er uit komt zoals het water er in is gegaan.

Meestal zijn er tussen de tien en veertien glazenwater nodig. Dit komt neer op drie tot vier liter water. Was de anus bij ieder toiletgebruik (na het gebruikelijke toiletpapier) met warm water. Droog dan af en gebruik een om irritatie of uitslag door het zout te voorkomen.

Als het niet lukt

Als na de inname van 4 glazen warm water een gevoel van overbelasting of misselijkheid, betekent dit dat de maagportier niet opent zoals het normaliter gebeurt. Eventueel kan massage van de onderbuik of stevige druk van de handen helpen of het uitvoeren van Sarvangasana (de kandelaarpositie). Als de maagportier dan opent kan de Prakshalana gewoon worden vervolgd. Mocht dit onverhoopt echt niet lukken is het mogelijk om Vamana Dhauti te doen (zie hiervoor) of niets. In dit laatste geval wordt het water gewoon als urine afgevoerd.

Beëindiging van de Prakshalana

Als je tevreden bent met het resultaat kun je kiezen:

Niets meer doen. In dit geval moet je nog een paar keer naar het toilet.

Drink drie glazen gewoon zoet warm water en voer een Vâmana Dhauti waardoor de maag helemaal leeg wordt en het maagportier sluit. Yogi's voeren een Vâmana Dhauti na een Shank Prakshalana eigenlijk altijd uit.

Neem hierna voldoende rust en zorg dat je warm blijft. Omdat de maag en het darmkanaal nu leeg zijn, is het heel belangrijk op het volgende te letten:

Laat het spijsverteringskanaal niet langer leeg dan een uur. Eet minstens een half uur, maar niet langer dan een uur na de oefeningen een bord eten.

Neem warme witte rijst of pasta(macaroni of spaghetti) met geraspte kaas. Neem geen volkoren producten of zemelhoudende producten. Dit irriteert het slijmvlies van de darmen te veel. Doe er eventueel gaar gekookte wortelen bij en tenminste 40 gram roomboter.

Let op: de rijst mag niet in melk worden gekookt. Voor de komende vierentwintig uur wordt de consumptie van yoghurt, kefir en dergelijke ook afgeraden. Vermijd ook zuur voedsel en koolzuurhoudende dranken, rauw fruit en rauwkost. Brood mag als tweede maaltijd worden gegeten en harde kazen en boter mogen als enige zuivelproducten onderdeel uitmaken van de maaltijd. Na 24 uur kun je weer gewoon eten, maar let erop niet teveel te eten: één normaal bord eten is genoeg.

De eerste ontlasting zal de komende 24 of 36 uur waarschijnlijk uitblijven en dit is natuurlijk niet verwonderlijk. De kleur van de ontlasting is meestal gelig, zoals dat van een kleine baby.

Dorst en drinken

Het water dat bij de Shank Prakshalana gedronken is, is zouter dan het lichaamsvocht. Daardoor verdwijnt er ook wat lichaamsvocht tijdens het reinigingsproces. Het is dan ook normaal om na afloop een flinke dorst te hebben. Het is verstandig matig of niets en zeker niet zomaar alles te drinken. Na de eerste maaltijd, kan wel matig water of kruidenthee worden gedronken, maar geen frisdranken, alcohol, enz. gedurende de komende 24 uur.

De oefeningen van Shank Prakshlana

Introductie

Om het water door het spijsverteringskanaal te leiden, moet je de volgende set bewegingen uitvoeren. Elke oefening wordt vier keer herhaald naar elke kant in een vlot tempo. De complete serie moet niet veel langer duren dan twee en een halve minuut.

De eerste beweging

Deze bewegingen openen het maagportier en bij elke buiging gaat een deel van het water naar de twaalfvingerige en de dunne darm.

1. De uitgangspositie is staand.
2. Houd de voeten ongeveer 30 centimeter van elkaar. Til de armen omhoog en strek het lichaam met de vingers in elkaar gevlochten en de handpalmen naar boven. Houd de rug recht, zonder de torso te draaien, adem normaal.
3. Buig eerst naar links en dan naar rechts.
4. Herhaal deze dubbele beweging vier keer.

De tweede beweging

Met deze beweging gaat het water verder door de dunne darm.

1. De uitgangspositie is weer staand, met de voeten uit elkaar.
2. Strek de rechterarm horizontaal en buig de linkerarm tot de wijsvinger en de duim het rechter sleutelbeen raken.
3. Draai dan de romp en trek de gestrekte rechterarm zo ver mogelijk naar achteren. Volg de punt van de vingers met de ogen.
4. Draai de romp naar de andere kant en doe de beweging met de armen andersom.
5. Herhaal deze dubbele beweging vier keer.

De derde beweging

Dit is eigenlijk een variant van de cobra houding (Bhujangasana), waarbij alleen de palmen en de tenen de grond raken. Het water wordt met deze beweging verder de dunne darm in en naar de dikke darm gevoerd. LET OP: zet de voeten 30 centimeter uit elkaar!

1. Draai het hoofd, de schouders en de romp totdat je de tegenoverliggende hiel kunt schuin achter je kunt zien.
2. Houd niet stil, maar ga in een vloeiende beweging naar de beginpositie en doe dezelfde oefening naar de andere kant.
3. Herhaal deze dubbele beweging vier keer.

De vierde beweging

Met deze oefening bereikt het water de dikke darm alwaar het door de gecompliceerde beweging heen gestuurd wordt. Mensen die last hebben van de knieën of de meniscus kunnen beter de alternatieve oefening van hierna doen.

1. De uitgangspositie: gehurkt, de voeten 30 centimeter uiteen gespreid, de hielen tegen de buitenzijde van de dijen (maar niet onder de billen).
2. Laat de armen op de knieën rusten, die ongeveer 50 centimeter uit elkaar staan.
3. Draai nu de torso en duw de linkerknie op de grond voor het andere been.
4. Duw met de rechter palm de rechter kuit naar de linkerkant en daarna de linker kuit naar rechts. Hierdoor ontstaat afwisselend druk op de rechter en linker onderbuik, i.c. de dikke darm. Houd het lichaam rechtop en kijk zoveel mogelijk naar achteren bij het draaien. Dit verhoogt de druk op de buik.
5. Voer deze bewegingen vier keer uit.

NB Het is absoluut noodzakelijk met de linker knie te beginnen. Hierdoor ontstaat druk op de rechterkant van de buik en daar zit het stijgende deel van de dikke darm.

Variant

1. De uitgangspositie: ga op de grond zitten, houd de romp rechtop en strek de benen vooruit. Steun het lichaam met de gestrekte armen, handen op de grond.
2. Buig het rechterbeen en plaats dit over het linker been.
3. Plaats daarbij de rechter hand op de rechter voet.
4. Draai de romp zoveel mogelijk en kijk naar links.
5. Ga weer in de uitgangspositie zitten en doe de beweging de andere kant op.
6. Herhaal dit vier keer.